تولید به معنای تأمین کالا‌ها یا خدمات اساسی مورد نیاز جامعه و کشور در واقع راز عبور نظام اسلامی از مشکلات پیش روست که بدون رشد جهشی امکان پاسخگویی به نیاز‌های متراکم و انباشته شده ملی را نمی‌دهد. مشارکت مردم در این امر رمز جهشی شدن تولید است که مورد اشاره رهبر حکیم انقلاب اسلامی قرار گرفت و در شعار سال با عنوان «مشارکت مردم در جهش تولید» معرفی شد. تولید کالا و خدمت علاوه بر تأمین نیاز‌های مادی جامعه به نیاز‌های معنوی، فکری و فرهنگی مردم هم پاسخ می‌دهد. مهم‌ترین نیاز‌های فرهنگی که در پرتو تولید تأمین می‌گردد عبارت‌اند از:
۱- نشاط فردی، خانوادگی و اجتماعی
۲- رضایت عمومی و رفاه اقتصادی
۳- اعتماد ملی و همبستگی اجتماعی
۴- سرمایه اجتماعی و پایگاه سیاسی
۵- محصولات فکری و صنایع فرهنگی
از این رو «جهش تولید با مشارکت مردم» تنها نسخه درمان مشکلات اقتصادی نیست؛ بلکه باید آن‌ها را راه حل واقعی و دقیق همه مسائل کشور در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی معرفی کرد.
بی شک عمل به این نسخه درمانی پیش شرط‌های اقتصادی زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به امنیت و ثبات اقتصادی، تسهیل قوانین سرمایه‌گذاری، تأکید بر تولید دانش بنیان، توسعه خصوصی‌سازی واقعی، رونق کسب و کار، همسوسازی نظام بانکی، نظام مالیاتی، نظام گمرکی، نظام بیمه و... اشاره کرد، اما پیش نیاز‌های فرهنگی متعددی نیز در این زمینه وجود دارند که غفلت از آن‌ها تأثیر زیادی بر کمیت و کیفیت تحقق شعار سال جاری خواهد داشت. مهم‌ترین پیش شرط‌های فرهنگی تحقق شعار سال به ویژه مشارکت مردم عبارت‌اند از:
۱- افزایش باور به پاداش معنوی کار و تولید: ایمان به یاری خداوند، منزلت مؤمنین پرتلاش، قبح بیکاری و مصرف گرایی، پاداش‌های اخروی کار و تولید که از منظر اسلام اجر شهادت و مجاهدت در راه خدا را داراست.
۲- افزایش انگیزه‌های مادی: علاوه بر انگیزه‌های معنوی، مردم باید منافع فردی، تقویت قدرت خرید و حفظ ارزش پول خود را در سرمایه‌گذاری برای تولید کالا‌های صنعتی یا کشاورزی دیده و با رغبت وارد این میدان شوند.
۳- ارتقای روحیه و امید: افزایش امید به آینده و بهبود وضعیت کار و تولید نقش زیادی در ورود مردم به سرمایه گذاری دراز مدت در عرصه فعالیت‌های اقتصادی تولیدی دارد.
۴- ترویج نشاط و خوشبختی: نقش مردم در تولید علاوه بر آثار اجتماعی و پاسخ به نیاز‌های جامعه، بر فرد و خانواده مشارکت کننده تأثیر بسیار مثبتی دارد که ضمن احساس رضایت از درآمد مادی از اینکه توانسته در عرصه اجتماعی مفید و مؤثر واقع شود احساس خوشبختی می‌کند.
۵- تقویت ایثار و گذشت: به طور طبیعی تولید برخی کالا‌ها و خدمات نسبت به برخی دیگر از سود کمتری برخوردار می‌باشد ضمن آنکه نفس تولید نسبت به دلالی و قاچاق با دشواری‌های بیشتری همراه است؛ لذا برای مشارکت عموم مردم در امر تولید به ایثار و گذشت نیاز است. به ویژه آنکه گذشت از منافع فردی به نفع منافع جمعی و گذشت از منافع کوتاه مدت به نفع منافع دراز مدت باید به یک فرهنگی عمومی تبدیل شود.
۶- افزایش حمایت و پشتیبانی: حمایت از تولیدکنندگان و پشتیبانی مالی، علمی و سیاسی از آن‌ها به اندازه‌ای مورد نیاز است که هر فرد ایرانی احساس کند چنانچه به تولید کالا‌های مورد نیاز جامعه اقدام کند بلاتردید مورد حمایت و پشتیبانی قرار می‌گیرد.
۷- احساس رفع تبعیض در توزیع منابع: چنانچه توزیع عادلانه منابع و امکانات به رویه رسمی و قانونی تبدیل شود احساس رفع تبعیض می‌تواند زمینه ورود جوانان کشورمان به فعالیت‌های تولیدی را فراهم می‌سازد.
۸- مقابله با مظاهر فساد: مقابله با مظاهر فساد از جمله قاچاق کالا و اختلاس به ویژه مبارزه هوشمندانه با قبح زدایی از آن‌ها باید به گونه فرهنگ رایج تبدیل شود تا هزینه بالای فساد تأثیر بازدارنده‌ای داشته باشد.
۹- رفع موانع فکری و فرهنگی: به موازات فرهنگ‌سازی برای تولید کالا و خدمت لازم است نسبت به رفع موانع فرهنگی مشارکت داوطلبانه جوانان در امر تولید اقدامات مؤثری صورت گیرد که از جمله آن‌ها کم توجهی به ارزش‌های معنوی کار و تولید، قباحت اسراف و مصرف گرایی، آثار فعالیت‌های غیرمولد بر اقتصاد سالم، غفلت از نظارت عمومی بر مقابله با مفاسد اقتصادی، عدم تبیین برکات مردمی‌سازی تولید در افزایش رفاه خانوار‌ها و تأمین نیاز‌های جامعه توسط مردم می‌باشد.
